Пошук

Пабачыла свет кніга «Гістарычнае апісанне Полацкай епархіі і ўсіх манастыроў, якія ў гэтай епархіі знаходзяцца»

15 чэрвеня 2025

Пабачыла свет кніга «Гістарычнае апісанне Полацкай епархіі і ўсіх манастыроў, якія ў гэты епархіі знаходзяцца», падрыхтаваная да публікацыі А. І.Раздорскім і вядучым бібліёграфам федэральнага цэнтра рэгіяналістыкі Расійскай Нацыянальнай бібліятэкі Н. С. Чарнышовай. Выданне выпушчана мінскім выдавецтвам «Медыял» пад грыфамі Санкт-Пецярбургскага інстытута гісторыі, Расійскай Нацыянальнай бібліятэкі, Беларускай Праваслаўнай Царквы, Расійскага дзяржаўнага гістарычнага архіва і Археаграфічнай камісіі Расійскай акадэміі навук.

Падрыхтоўка і пераклад фрагментаў тэксту на польскай і лацінскай мовах выкананы малодшым навуковым супрацоўнікам аддзела крыніцазнаўства Санкт-Пецярбургскага інстытута гісторыі І.М. Басавым. Адным з рэцэнзентаў з'яўляецца дырэктар Санкт-Пецярбургскага інстытута гісторыі А. В. Сірэнаў.

У выданні ўпершыню апублікаваны поўны тэкст унікальнага гістарычнага апісання Полацкай епархіі, складзенага ў 1851-1853 гг. выкладчыкам Полацкай духоўнай семінарыі Ксенафонтам Антановічам Гаворскім (1810 або 1811-1871) у рамках маштабнай праграмы Свяшчэннага Сінода па апісанні ўсіх епархій Рускай Праваслаўнай Царквы.

Два спісы рукапісу Полацкага апісання захоўваюцца ў Расійскім дзяржаўным гістарычным архіве, копія аднаго з гэтых спісаў — у Віцебскім абласным краязнаўчым музеі. У 1917 годзе па ініцыятыве вядомага беларускага гісторыка, краязнаўцы і археолага А.П. Сапунова (1851-1924) было вырашана апублікаваць рукапіс Гаворскага ў першым томе «Прац» Віцебскага царкоўнага гісторыка-археалагічнага таварыства, аднак задуманае выданне з-за рэвалюцыі і распачатай затым Грамадзянскай вайны не адбылося.

Цяпер апублікаваны дакумент з'яўляецца каштоўным помнікам рэгіянальнай царкоўнай гістарыяграфіі сярэдзіны XIX ст., якія ўключаюць шэраг унікальных звестак аб храмах і манастырах Полацкай епархіі, а таксама аб грамадзянскай гісторыі краю ў цэлым, вынбраных Гаворскім з мясцовых архіваў, значная частка фондаў якіх пасля аказалася страчанай. У выданні змешчаны шырокі ўступны артыкул, які змяшчае біяграфічныя звесткі пра аўтара рукапісу і звесткі аб ходзе працы над Сінадальным праектам па складанні апісанняў епархій Рускай Праваслаўнай Царквы ў цэлым і апісанні Полацкай епархіі ў прыватнасці, прыведзены падрабязныя тэксталагічныя заўвагі, паказальнікі імёнаў, геаграфічных назваў, цэркваў, прыдзелаў і манастыроў, рэпрадукцыі асобных лістоў рукапісаў, а таксама каляровая копія карты народанасельніцтва Віцебскай губерні па вызнаннях з «Атласа народанасельніцтва Заходнерускага краю па вызнаннях» (СПб., 1864), які захоўваецца ў фондзе аддзела картаграфіі РНБ.

Новая кніга стала чацвёртай па ліку ў серыі «Гісторыка-статыстычныя апісанні епархій Рускай Праваслаўнай Царквы», якая выдаецца пачынаючы з 2013 года (раней апублікаваны апісанні Пензенскай, Уладзімірскай і Магілёўскай епархіі). Выхад кнігі ў свет прымеркаваны да 900-годдзя полацкага Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра, якое адзначалася ў пачатку чэрвеня.

 nlr.ru /  Church.by

Чытайце нас у мэсэнджэрах Telegram і Viber, 

сацсетках Instagram, ВКонтакте, 

Facebook і Одноклассники,

глядзіце ў YouTube і TikTok